พืชกระท่อมได้รับการปลดล็อกออกมาจากบัญชีสิ่งเสพติด ชนิดที่ 5 โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 24 ส.ค. 2565 เป็นต้นไป นำมาซึ่งขั้นตอนการร่าง พระราชบัญญัติพืชกระท่อม เพื่อควบคุมเนื้อหาการปลูกรวมทั้งการจำหน่าย จึงทำให้หลายคนเริ่มพึงพอใจคุณประโยชน์ซึ่งมาจาก “ใบกระท่อม” ซึ่งแต่เดิมเป็นพืชสมุนไพรในเขตแดนที่มีคุณประโยชน์ทางยาช่วยทุเลาอาการต่างๆได้
รู้จักคุณประโยชน์ซึ่งมาจาก “ใบกระท่อม” มีคุณประโยชน์ทางยาอย่างไร?
กระท่อม (ภาษาอังกฤษ Kratom, ชื่อวิทยาศาสตร์ Mitragyna speciosa) เป็นไม้ยืนต้นที่นิยมเพาะปลูกในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีหลายสายพันธุ์ ในประเทศไทยพบมากในพื้นที่ภาคกึ่งกลาง รวมทั้งพื้นที่ป่าธรรมชาติของภาคใต้ อาทิเช่น จังหวัดสุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช จังหวัดตรัง จังหวัดสตูล พัทลุง จังหวัดสงขลา ยะลา ปัตตานี รวมทั้งจังหวัดนราธิวาส
ส่วนใบของพืชกระท่อม หรือใบกระท่อม ถูกใช้เป็นยาสมุนไพรในเขตแดนมายาวนาน แต่เดิมประชาชนนิยมบดใบสด หรือนำไปตำน้ำพริก เพื่อช่วยทำให้รู้สึกมีเรี่ยวแรงเมื่อต้องออกไปทำไร่ที่นา เนื่องจากพืชกระท่อมจะออกฤทธิ์คล้ายกับแอมเฟตามีน กระตุ้นประสาทให้ดำเนินการได้มากขึ้น
จนกระทั่งในปี พุทธศักราช 2522 กระท่อมถูกจัดเป็นสิ่งเสพติดให้โทษชนิดที่ 5 แบบเดียวกันกับกัญชา ตาม พระราชบัญญัติสิ่งเสพติดให้โทษ มาตรา 7 ก่อนจะถูกปลดล็อกอย่างเป็นทางการในปี พุทธศักราช 2564
ใบกระท่อมถือเป็นภูมิปัญญาพื้นเมืองในการนำพืชมาใช้รักษาอาการต่างๆในยุคที่คนส่วนใหญ่ยังไม่อาจจะเข้าถึงการดูแลรักษาทางด้านการแพทย์ได้ โดยในตอนนี้มีการวิจัยเพิ่มเติมอีกเกี่ยวกับคุณประโยชน์ซึ่งมาจากพืชกระท่อม ที่สามารถเอามาสกัดใช้ในทางสุขภาพได้ โดยมีคุณประโยชน์ทางยา ดังนี้
- รักษาโรคบิด ท้องเสีย ท้องอืด รวมทั้งอาการมวนท้อง
- ทุเลาลักษณะของการปวดเมื่อยล้ากล้ามเนื้อตามร่างกาย
- ใช้บดทำเป็นยาสมุนไพรสำหรับพอกรักษาแผล
- แก้นอนไม่หลับ ช่วยระงับประสาท วิตกกังวลลดลง
- ช่วยทำให้รู้สึกกระฉับกระเฉง รักษาระดับพลังงาน ดำเนินการได้นานขึ้น
โทษของใบกระท่อม รวมทั้งอาการใกล้กันที่มีผลต่อสุขภาพ
ใบกระท่อมออกฤทธิ์ทางยาที่ช่วยบรรเทาอาการต่างๆในเบื้องต้นให้แก่ร่างกายได้ แม้กระนั้นหากกินในปริมาณที่มากเหลือเกิน รวมทั้งรับประทานติดต่อกันเป็นเวลานาน ก็จะส่งผลเสียต่อสุขภาพได้เช่นกัน เดี๋ยวนี้มีข้อระวังในกลุ่มที่เอาไปใช้ในทางที่ไม่ถูก อาทิเช่น นำไปต้มเพื่อผสมกับเครื่องดื่มประเภทอื่นๆโดยไม่ได้มุ่งใช้ประโยชน์ในทางคุณประโยชน์ของยา สำหรับคนที่รับประทานใบกระท่อมมากจนเกินความจำเป็น จะมีอาการใกล้กันดังต่อไปนี้
- ปากแห้ง
- ไม่อยากอาหาร
- ท้องผูก
- เยี่ยวบ่อยครั้ง
- หนาวสั่น
- นอนไม่หลับ
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- ผิวหนังสีแก่ขึ้น
- จิตหลอน
- หวาดระแวง
อย่างไรก็ดี แม้จะมีการปลดล็อกใบกระท่อมเพื่อผลดีทางอาหารรวมทั้งยาแล้ว แม้กระนั้นก็ยังมีข้อควรระมัดระวังทางกฎหมายที่ควรคำนึงถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำไปใช้ผสมกับสารเสพติดประเภทอื่น แนวทางการขายน้ำสุกกระท่อมในห้องเช่า สถานศึกษา รวมทั้งจำหน่ายอาหารที่มีส่วนผสมของใบกระท่อมแก่สตรีตั้งครรภ์ รวมทั้งผู้สูงอายุต่ำกว่า 18 ปี ล้วนถือเป็นความผิดโดยชอบด้วยกฎหมาย ไม่อาจจะทำเป็น
